Elise is een autodidactische schilder. Met haar project “Les Clefs d’Elise” hoopt ze de therapeutische deugden van kunst in het algemeen en van schilderkunst in het bijzonder over te brengen en te verspreiden. Sinds kort zijn haar doeken en muur- en plafondschilderingen te zien in zorginstellingen, omringd door kwetsbare mensen die des te ontvankelijker zijn voor schoonheid. Hospichild wilde graag zelf de schoonheid en helende kracht van kunst ervaren en ging naar Cité Sérine, een centrum voor therapeutisch verblijf, waar Elise de laatste hand legde aan haar nieuwste kleurrijke en betoverende plafondschildering. 

 

Toen ik de kamer binnenkwam – een gewone badkamer – viel het kunstwerk niet meteen op. Elise zei me omhoog te kijken en ik kon me alleen maar verwonderen over alle kleuren en glinsteringen. “Om het schilderij beter te kunnen zien, zou je op de grond moeten gaan liggen, maar ik neem aan dat dat niet echt gepast is”, zei ze. “Waarom niet?”, antwoordde ik terwijl ik op de koude tegels ging liggen. “Ik wil het kunstwerk op de best mogelijke manier ervaren.” Zodra ik op de grond lag, deed Elise het grote licht uit, zodat er alleen een blauwachtige ledlamp overbleef. Toen schitterde de fluorescerende verf en was het alsof ik naar de bodem van de oceaan werd gezogen. Elise kwam naast me liggen en zo ging het gesprek verder, met onze blik gericht op de plafondschildering, alsof we gehypnotiseerd waren.

Vertel me meer over deze plafondschildering en haar geheimen…

“Voordat ik een schildering maak, ga ik eerst rond in het hele gebouw en de ruimtes om te bepalen waar ik mijn kleuren ga aanbrengen. In Cité Sérine leek het plafond van deze badkamer me ideaal, hoewel het voor mij de eerste keer was dat ik  naar boven moest kijken tijdens het schilderen. Ik ging op de grond liggen, zoals wij nu, en de inspiratie kwam geleidelijk, want ik weet nooit wat ik ga schilderen totdat ik begin. Deze twee lichtpunten deden me denken aan yin en yang in de vorm van vissen, die zwemmen in het midden van de oceaan … Dus ging ik aan de slag, en begon met het blauwe water. Toen ik in de winkel was, nog voordat ik aan de plafondschildering was begonnen en zelfs nog niet wist wat ik ging schilderen, werd mijn aandacht vooral getrokken door een pakje glitters, naast de fluorescerende verf die ik gewoonlijk koop . Glitter bleek erg handig om de visschubben te maken, ik lijmde de pailletten een voor een op het plafond. Het gebeurt allemaal heel intuïtief en is vaak zelfs voor mij een raadsel. Sterker nog, ik ben er steeds meer van overtuigd dat het werk al elders bestaat, nog voordat het gerealiseerd wordt.

Ik vang eenvoudigweg de energie op en laat die door me heen stromen: ik vertaal wat ik voel in concrete vormen. Je moet kunnen loslaten en niet te veel vragen stellen.”

Wat is je achtergrond? Heb je een artistieke of andere opleiding?

“Ik heb geen artistieke opleiding, maar wel levenservaring. Ik ben altijd op zoek geweest naar betekenis: wie ben ik ben en hoe leid ik mijn leven in deze wereld. Ik heb me vaak, indirect en onbewust, tot kunst gewend als mijn eigen vorm van therapie. Ik heb veel toneel gespeeld, theater heeft een grote therapeutische werking. Daarvoor heb ik een traditioneler carrièrepad doorlopen: ik studeerde communicatie en werkte bij een bank. Maar ik wist altijd al dat ik daar niet thuishoorde, zonder echt te weten wat ik dan wel wilde doen. Totdat ik ontdekte dat ik met mijn schilderijen iets krachtigs kon overbrengen en dat het mijn missie zou worden om kunst te maken en met anderen te delen.”

Wanneer besefte je dat je kunst therapeutische effecten had?

“Deze zomer heb ik een aantal schilderworkshops gevolgd en plots werd het glashelder hoe ik het creatieve proces kon loslaten. Sindsdien begin ik met een leeg doek en laat ik me leiden, met fluorescerende verf. Ik realiseerde me dat die gevoelsmatige en ‘eenvoudige’ manier van schilderen een kristallisatie van energie kon opwekken die ik vervolgens kon doorgeven. Toen ik dat doorhad, wilde ik mijn intuïtie testen door mijn werk voor het eerst tentoon te stellen en zo een groter publiek te bereiken. Dat had een duidelijke impact: op dat moment zag ik de kracht van kunst. Er waren bijvoorbeeld mensen die gestresseerd en gespannen de tentoonstellingsruimte binnenkwamen en weer weggingen met een rustiger gevoel, en kinderen bij wie alles binnenkwam en die zich lieten meevaren. Maar natuurlijk waren er ook anderen die veel rationeler en gesloten waren.

Na die tentoonstellingen besefte ik dat ik mijn doelgroep moest veranderen. Mijn kunst was niet specifiek bedoeld om op de traditionele manier verkocht te worden, maar eerder als therapeutisch hulpmiddel voor mensen die gevoeliger, ontvankelijker en kwetsbaarder zijn om hen te kalmeren en te helpen.” Dat is de kracht van mijn kunst, daar ben ik nu van overtuigd.

Je bent onlangs begonnen met muurschilderingen in zorgcentra. Hoe verloopt dat en welke reacties krijg je?

“Tot nu toe verloopt alles super goed! Hier bij Cité Sérine vertelde Caroline Henrioul, de coördinator, me bijvoorbeeld dat het werk in het echt nog mooier was dan in haar verbeelding of op de foto’s.”

 

“Tijdens de dagen dat ik aan de plafondschildering heb gewerkt, heb ik veel uitgesproken enthousiaste en verraste feedback gekregen. De reacties kunnen nog indrukwekkender zijn, afhankelijk van het publiek. Ik heb bijvoorbeeld een werk gemaakt in een rusthuis, namelijk meer bepaald een tehuis voor mensen die aan dementie lijden, waar een oude dame die al maanden niet meer had gesproken voor mijn muurschildering stopte en zei: “Wauw!” Alle zorgassistenten waren stomverbaasd en kwamen naar me toe om over het wonder te vertellen. Bij Dynam’Autes, dat buitenschoolse activiteiten voor autistische kinderen biedt, heb ik mijn allereerste muurschildering gemaakt die vooral op twee kinderen een rustgevend effect had (net als het ontspannende effect van snoezelruimtes op kinderen). Tot slot heb ik in een nieuw multidisciplinair centrum voor autisme, Zigzag, een doek beschilderd en er een ledzaklamp bijgegeven waarmee je met de fluorescerende verf kan spelen. Dat is erg leuk en de kinderen zijn er dol op.”

‘Les Clefs d’Elise’ biedt ook intuïtieve schilderworkshops aan. Vertel me er alles over!

“Na verloop van tijd en door mijn levenservaring”, schrijft Elise op haar website,“heb ik begrepen hoe krachtig artistieke creativiteit kan zijn om verandering op gang te brengen als we dat toelaten. Ik heb kunst ook vaak op een therapeutische manier gebruikt op mijn eigen levenspad. Zo heb ik geleerd hoe ik dat kan doorgeven. Ik geef workshops in, onder andere, verenigingen, diensten, rusthuizen en bedrijven om bewoners, medewerkers, patiënten, leden en anderen te laten experimenteren met gevoelsmatig schilderen voor hun eigen persoonlijke ontwikkeling. Ik laat ze beginnen met een leeg doek en laat ze hun intuïtie en creativiteit volgen. Ik luister naar hen om ze te begeleiden en een thema te geven dat ze kunnen volgen. Het enige dat zij hoeven te doen is hun gevoel volgen.”

→  Hier vind je meer informatie over de intuïtieve schilderworkshops van Elise

 

Na een moment van stilte en reflectie stonden we op om langzaam onze cocon te verlaten en terug te keren naar de realiteit. Ongeveer twintig minuten lang had ik me laten meenemen in een droomachtige, onzichtbare wereld vol kleuren, op de bodem van de oceaan. Ik was volledig ontspannen.

 

Tekst en foto’s: Sofia Douieb

 

Les Clefs d’Elise

→ Website

→ Instagrampagina

 

 

 

 

LEES OOK:

• Kan kunst genezen? Verslag van een studiedag over dit thema bij de KBR

• Lire notre page « Accessibilité, Arts et culture » (Franstalig artikel)

• 25 balais pour Le Pont des Arts : « Il fallait marquer le coup ! » (Franstalig artikel)

• Art en milieu de soins : un code de déontologie pour un métier « drôlement sérieux » (Franstalig artikel)

• Livres autour de l’hospitalisation, la maladie grave, le handicap, le décès… d’un enfant (Franstalig artikel)