Er bestond al een handboek in het Engels, maar nu is voor het eerst een Franse versie gepubliceerd: Grand manuel de psycho-oncologie – de l’enfant et de l’adolescent – Boek en e-book over de klinische psychologie van Marie Vander Haegen – Dunod. Het doel van dit boek is om de praktijken en de klinische en psychologische interventies bij kinderen en adolescenten onder de loep te nemen, rekening houdend met hun omgeving en het proces van de nabehandeling/remissie.

Het grote handboek was oorspronkelijk geschreven voor professionals in de pediatrie en de psycho-oncologie. Nu is het aangepast voor jonge kankerpatiënten en hun gezin. “We wilden een boek dat dicht bij de patiënt staat, dat bepaalde klinische en psychologische praktijken eenvoudiger uitlegt, en multidisciplinair is“, zegt Marie Vander Haegen, klinisch psycholoog, op de RTBF-radiozender La Première.

Hoe ziet het nieuwe Franse psycho-oncologische handboek eruit ?

Het handboek behandelt verschillende thema’s die enerzijds de uitdagingen van de professionals belichten en anderzijds die van jonge patiënten en hun naasten.  Het boek is als volgt ingedeeld:

-algemene medische informatie;
-psychologische zorg voor het kind;
-psychologische aspecten voor de naasten;
-nabehandeling en remissie;
-palliatieve zorg en begeleiding bij het rouwproces;
-deontologische overwegingen en wettelijk kader.

Elk thema wordt aangevuld met klinische informatie van op het terrein. Die illustreert de vele mogelijke situaties en biedt richtsnoeren en hulpmiddelen om op te treden.

Psychologische aspecten bij jongeren

Voor een arts kan het niet gemakkelijk zijn om aan een volwassene te vertellen dat hij kanker heeft. Bij kinderkanker is dat nog moeilijker. Hoewel pediatrische kankers minder vaak voorkomen, blijven ze een grote uitdaging. Een kind of een tiener kan waarschijnlijk niet de volledige omvang van de boodschap vatten. Daarom is het belangrijk om rekening te houden met de psychologische en emotionele aspecten. Het is mogelijk dat de gevolgen van kanker bij een kind lang aanhouden en pas veel later, na de behandeling, duidelijk worden. Het grote psycho-oncologische handboek helpt om deze psychologische aspecten bij kinderen te begrijpen om ongewenste gevolgen en zelfs terugvallen te voorkomen.

“We weten nu al een aantal jaren dat kanker later nog gevolgen heeft voor kinderen. We zorgen vandaag voor de naasten, want ook al is het kind in remissie of genezen, er hangt een zwaard van Damocles boven zijn hoofd, met late gevolgen en grote uitdagingen op psychosociaal vlak […] Wanneer patiënten en hun ouders het zorgcircuit verlaten, zijn ze soms hun houvast kwijt en hebben ze psychologische ondersteuning nodig”, legt Marie Vander Haegen uit bij het radioprogramma Tendances Première.

Een systemische benadering

Wanneer een jongere een kankerdiagnose krijgt, wordt zijn hele netwerk geraakt. Het medische team communiceert op een manier die aangepast is aan de situatie. Het stelt het kind en zijn gezin gerust en neemt de tijd om te antwoorden op hun bezorgdheden. Marie Vander Haegen benadrukt: “We willen het volledige systeem aanpassen. Je kan niet goed voor een kind zorgen als je niet voor de volwassenen en de broers en zussen zorgt.”

Ook om de ziekte van het kind of de jongere goed te kunnen behandelen lijkt het essentieel om rekening te houden met het psychologische welzijn van zijn naasten. Maar in de praktijk is de toegang tot psychologische en medische zorg vaak niet gelijk verdeeld. Soms zijn er ook regionale verschillen. Dit is echter een maatschappelijk probleem. Cécile Flahault, doctor in de psychopathologie, die ook deelnam aan het interview op La Première, besluit: “Ongelijkheid in toegang tot geestelijke gezondheidszorg en medische zorg blijft een belangrijk probleem voor de volksgezondheid. Ik denk dat we op dat vlak nog veel werk voor de boeg hebben”.

Texte : Samuel Walheer

→ Koop het boek in het Engels : The MD Anderson Manual of Medical Oncology

→ Koop het boek in het Frans: Grand manuel de psycho-oncologie – de l’enfant et de l’adolescent – Boek en e-book over de klinische psychologie van Marie Vander Haegen – Dunod