21 juni, de langste dag van het jaar, is de Nationale Dag van de mantelzorgers. Het is nu twee jaar geleden dat de wet die hun status erkent, onderweg is. Concentreer u op deze nieuwe status, maar ook op de verenigingen of beroepsbeoefenaars die zich al jaren inzetten om deze lichtstrijders, die onlangs uit de schaduw zijn getreden, te ondersteunen.
Volgens de definitie van de vzw Aidant Proches: “Een mantelzorger is elke persoon die regelmatig bijstand verleent aan een naaste die niet over voldoende autonomie beschikt. Deze hulp beantwoordt aan specifieke behoeften en wordt uitgevoerd buiten het kader van een professionele vergoeding of vrijwilligerswerk zoals gedefinieerd door de wet van 03/07/2015”. In België besteden 800.000 mensen dagelijks vele uren aan het helpen van een ziek, gehandicapt of bejaard familielid… Ouders, grootouders of familievrienden van een hulpbehoevend kind zijn uiteraard in dit cijfer inbegrepen en worden ook beschouwd als mantelzorgers.
Eindelijk erkend!
Sinds 1 september 2020 kunnen aanvragen voor erkenning als mantelzorger eindelijk worden ingediend. Velen hebben lang op deze procedure gewacht, omdat het met name de enige manier is om het nieuwe thematische verlof voor erkende mantelzorgers te verkrijgen. Volgens bepaalde voorwaarden die in het laatste Koninklijk Besluit inzake de mantelzorgers zijn vastgesteld, kan dit verlof momenteel één maand duren, maar kan het oplopen tot drie maanden wanneer de wet wordt verlengd. De voorwaarden waaraan moet worden voldaan, zijn bijvoorbeeld dat aan de mutualiteit moet worden verklaard dat de verzorgde persoon inderdaad hulpbehoevend is, dat het familielid in België woont, dat de verzorger ten minste 50 uur per week of 600 uur per jaar voor hem/haar zorgt, dat ten hoogste drie naaste verzorgers voor dezelfde persoon zorgen…
Waarom zo’n status?
Sindsdien staan veel mantelzorgers nog steeds in het duister over de procedure voor het aanvragen van deze status. Daarom werd enkele dagen voor de Dag van de mantelzorgers op initiatief van de vereniging ‘Aidants Proches’ een virtuele conferentie gehouden om op een “eenvoudigere” manier uit te leggen welke stappen moeten worden ondernomen om de erkenning van de status van mantelzorger te verkrijgen. Naast de reeds genoemde voorwaarden drong de vereniging ook aan op de redenen voor het verkrijgen van erkenning:
- Het verkrijgen van thematisch verlof (of loopbaanonderbreking)
- Psychologische impact: men geeft woorden aan de situatie waarin men leeft
- Initiëren van een begeleiding
- Juridisch kader, rechtsbescherming
- Strijd voor sociale rechten
- Een onzichtbare sociale groep zichtbaar maken
Nationale feestdag in het Maison de l’Aidance
Het in 2018 ingehuldigde ‘Maison de l’Aidance’, een plaats waar alle mantelzorgers elkaar in Brussel kunnen ontmoeten, bestaat uit vier verenigingen: ‘Aidants proches’, ‘Jeunes Aidants Proches’, ‘FratriHA‘ en de ‘Casa Clara‘. Elk jaar openen zij op 21 juni hun deuren om mantelzorgers, professionals en iedereen die bij het thema betrokken is, te verwelkomen. Elke vereniging biedt een reeks aan activiteiten die gewijd zijn aan ontspanning, ontdekking en ontmoetingen.
Mobiel ondersteuningsteam voor zorgverleners
De laatste ontwikkeling op dit gebied is het “Mobiele Preventie Ondersteuningsteam voor mantelzorgers” (EMPSA). Dit team, dat in januari 2021 werd opgericht door de vereniging ‘Jeunes & Aidants Proches’, bestaat uit zorgprofessionals die naar de 19 Brusselse gemeenten reizen om mantelzorgers te ondersteunen wanneer een situatie van afhankelijkheid van een van de gezinsleden opduikt of verergert. Zodra de verzorgde in het ziekenhuis wordt opgenomen of op een belangrijk moment bij zijn terugkeer naar huis, ondersteunt het multidisciplinaire team (psycholoog, maatschappelijk werker en verpleegkundige) de mantelzorgers door hen te informeren over hun rechten en de bestaande hulpverlening. Concreet wordt steun verleend op verschillende niveaus: beoordeling van de algemene situatie, luisteren naar de behoeften, voorkomen van de gevolgen van de hulpverlening voor de relaties en de gezondheid, hulp bij het organiseren en verdelen van taken, bevorderen van de autonomie, opsporen van bronnen van uitputting, steun en respijt, enz.
Sofia Douieb
LEES OOK
