De FOD Volksgezondheid stelt online een overzicht van de algemene, acute en psychiatrische ziekenhuizen in België ter beschikking.
Ze is gedetailleerd, duidelijk en volledig. De erkenning, het statuut, het soort, de aard, de erkennende overheid, de adresgegevens… De burger die in zijn regio op zoek gaat naar een ziekenhuis, vindt hier in geen tijd alle gewenste informatie. Ook een aantal basisgegevens, zoals de aangeboden diensten, zijn vlot raadpleegbaar.
De gegevens kunnen eveneens interessant zijn voor wetenschappelijke onderzoekers, universiteiten, wetenschappelijke laboratoria en beleidsmakers.
Er zijn nu al dynamische kaarten met een gedetailleerd overzicht van ziekenhuizen meteen toestel voor zware medische beeldvomring. Weldra volgen nog een kaart met de locatie van de spoedgevallendiensten en een interactief overzicht van de diensten, zorgprogramma’s en ziekenhuisfuncties.
Orthopedagoge Perrine Bigot maakt gebruik van een Belgische uitvinding uit 2013 om kinderen met moeilijkheden te helpen opnieuw vertrouwen te krijgen in zichzelf, de school en het leerproces. ‘Octofun’ bestaat uit 8 energieballen. Ze symboliseren de acht intelligenties die ieder in zich draagt. Dankzij Octofun kunnen kinderen met leerstoornissen opnieuw zin en plezier krijgen in het leren. We focussen op deze methode, die er eigenlijk geen is, met een verslag van de conferentie van vzw Badje op 13 juni 2019.
“Ik ben 30 jaar, ik heb schoenmaat 39, ik ben Française, maar ik ben sympathiek!” Zo pakt Perrine Bigot, orthopedagoge et coördinatrice van vzw Métamô, meteen de aandacht van het publiek: met humor en intelligentie. Want een aandachtig publiek, dat ‘zijn brein activeert’, zal beter onthouden wat er op zo’n conferentie wordt verteld. Een publiek dat de hele tijd attent gehouden wordt aan de hand van kleine activiteiten, mentale en fysieke oefeningen. Het doel? Ons dwingen om onze meervoudige intelligenties te gebruiken, terwijl we ons symbolisch in de plaats stellen van kinderen met leerstoornissenkinderen met leerstoornissen.
Octofun, Octowat?
“Voor ik uitleg waarover het gaat, wil ik meteen benadrukken dat het geen methode is, want we volgen geen afgelijnd proces met duidelijke stappen. We baseren ons op diverse tools om de verhouding met de andere te beschouwen,” steekt P. Bigot meteen van wal.
Octofun werd bedacht in 2013 door Françoise Roemers-Poumay. Zij werkte een kwarteeuw als onderwijzeres en is vandaag pedagogisch adviseur en opleider. Het zijn ‘8 energieballen om leuk te leren’. De tool wordt in uiteenlopende vormen aangeboden aan leerkrachten en ouders van kinderen met leermoeilijkheden, en steunt op drie onlosmakelijk met elkaar verbonden ingrediënten: de meervoudige intelligenties, de goede mentale gebaren en de positieve psychologie.
De meervoudige intelligenties stimuleren
De Octofun zijn ontsproten aan de verbeeldingskracht van hun bedenker, maar ze steunen op een theorie van de Amerikaanse psycholoog Howard Gardner. Die ging uit van het principe dat de manier waarop wij intelligentie zien te beperkt is en meer zou moeten omvatten dan het goed doen op school of goede resultaten behalen.
Hij beschouwt intelligentie als een meervoudig gegeven, dat kan onderverdeeld worden in acht vormen. Iedereen heeft al die intelligenties in zich, maar ontwikkelt ze slechts in functie van zijn opvoeding, ervaringen, interesses, cultuur of gewoon door omstandigheden. Het blijft wel levenslang mogelijk om de andere intelligenties te stimuleren (of ‘begieten’) om veel efficiënter te leren en te onthouden. Men kan ze ook gezamenlijk gebruiken en onderling versterken.
Acht bloemen om te begieten
Dit is de beschrijving van de acht intelligenties, ofwel ‘bloemen om te begieten’ met hun overeenstemmende Octofun:
BODYFUN – Lichamelijk-motorische of lichamelijk-kinesthetische intelligentie: Het vermogen om (delen van) het lichaam te gebruiken om een probleem op te lossen, iets uit te drukken of iets te maken.
MELOFUN – Muzikaal-ritmische intelligentie: het vermogen om muzikale en ritmische patronen te herkennen, te onthouden en te maken. In staat zijn om zijn stemvolume aan te passen aan de omstandigheden.
FUNEGO – Intrapersoonlijke intelligentie: het vermogen om trots te zijn op zichzelf, zichzelf goed te kennen, motivatie…
MULTIFUN – Interpersoonlijke intelligentie: het vermogen om anderen aan te voelen, te begrijpen, te begeleiden, te leiden en te manipuleren.
3DFUN – Visueel-ruimtelijke intelligentie: het vermogen om situaties en problemen voor je te zien en er op die manier mee te werken.
ALPHAFUN – Taalkundige of verbaal-linguistische intelligentie: de capaciteit om taal te gebruiken om je uit te drukken en om anderen te begrijpen en te overtuigen.
MATHIFUN – Wiskundig-logische of logisch-mathematische intelligentie: het vermogen om logische verbanden en onderliggende principes te begrijpen en om makkelijk met (abstracte) getallen en hoeveelheden te werken.
VITAFUN- Natuurgerichte of naturalistische intelligentie: het vermogen om patronen in natuurlijke omgevingen te herkennen, te begrijpen en ermee te werken.
“We moeten de pedagogische paden verlaten en trachten deze intelligenties te gebruiken om meerdere deuren te openen en ons aanpassen aan het kind. Door variaties aan te brengen in de benadering van het leerproces, kan men een overheersende Octofun stimuleren bij de leerling en hem de kans bieden om op een andere dan de traditionele manier te onthouden,” vertelt de orthopedagoge”
Het brein managen om het beter te gebruiken
Het tweede ingrediënt van Octofun is het ‘mentale beheer’ (een theorie van de Franse pedagoog Antoine de La Garanderie). Men kan leren om zijn geest te beheren en zo beter te gebruiken. Men kan leerlingen dus denkprocessen aanleren om kennis te verwerven en hun leerproces in eigen handen te nemen.
Perinne Bigot stelt een eenvoudige oefening voor. Schrijf een woord op een blad, vraag een kind om dat woord te onthouden en vraag het dan om het woord op een andere plaats in de kamer op te schrijven. Zo verplicht u het kind om zijn brein, en meer bepaald zijn neocortex, te gebruiken. Om te slagen moeten de primaire behoeften van het kind vervuld zijn (reptielenbrein) en niet ondergedompeld door zijn emoties (limbisch brein). Daarin schuilt het belang van het kind zich te laten uitdrukken en technieken te vinden om tot rust te komen (bijvoorbeeld door de ademhaling).
“We zijn allemaal brandblussers”
Het derde en laatste deel van Octofun is de positieve psychologie. Wanneer we het kind van meet af aan duidelijk maken dat het over acht intelligenties beschikt, die allemaal kunnen gestimuleerd en verbeterd worden, zal het al meteen meer zelfvertrouwen krijgen. We moeten zijn eigendunk opkrikken, zorgen dat het trots is op zichzelf. In de woorden van Frederick Douglass: “Het is gemakkelijker om te zorgen voor sterke kinderen dan beschadigde mensen te repareren.”
Perrine Bigot neemt een aansteker en laat de vlam branden: “Kijk, ik maakte een mooie tekening… Ja, maar je kleurde buiten de lijntjes!” Ze blaast de vlam uit. Bij het horen van zulke woorden, die soms veel harder kunnen zijn, krimpt het kind in elkaar. Zelfs als we het zijn eigenwaarde teruggeven, zal het daar altijd de gevolgen van dragen.
De Belgische Vereniging voor Kindergeneeskunde wil ouders beter informeren over meningokokken, een bacterie die hersenvliesontsteking kan veroorzaken. Ze vragen een terugbetaling van het vaccin, zodat meer ouders er gebruik van maken.
In België is al een tweetal jaar een vaccin voor meningokokken verkrijgbaar, maar de ouders zijn onvoldoende op de hoogte van de ziekte. Nochtans gaat die gepaard met vijf tot tien procent kans op overlijden en 40 procent kans op complicaties.
De vaccinatie kost zo’n 260 euro en de ziekte komt niet heel veer voor: we tellen 100 tot 120 gevallen per jaar. Toch ijvert de Belgische Vereniging voor terugbetaling. Ze wil om te beginnen de ouders informeren aan de hand van affiches en brochures. Dankzij het vaccin kunnen tot 85 procent van de gevallen voorkomen worden.
De zeer moderne nieuwbouw van UZ Leuven met een oppervlakte van 38.000 m2 omvat het nieuwe kinderziekenhuis, dat jaarlijks 6.000 patiëntjes opvangt. Vijf medische diensten, kindergeneeskunde, verloskunde, menselijke erfelijkheid (genetica), urologie en neonatologie, maken er deel van uit. Dit bevordert de samenwerking tussen de disciplines.
Alles oogt modern, toekomstgericht en huiselijk: ruime kinderkamers, een loungeruimte voor de ouders, een snoezelruimte voor gestresseerde kinderen, een dakterras en een ziekenhuisschool. Ondanks de hoogtechnologische aanpak ging er veel aandacht uit naar rust, comfort en geborgenheid, weg van de traditionele ziekenhuissfeer.
Hi-tech ziekenhuis
Het geavanceerde bevallingskwartier is onderverdeeld in een zone voor bevallingen met een laag risico en bevallingen met een hoog risico. Daarnaast zijn er twee hi-tech operatiezalen voor keizersnedes en foetale chirurgie. De afdelingen materniteit, intensieve neonatologie en neonatologie liggen vlakbij. Op de neonatologie kunnen ouders bij hun baby overnachten en ook de materniteit telt drie moeder-kindkamers. In het bevallingskwartier geldt een uitdrukkelijke focus op de patiënt, zoals baden om te ontspannen tijdens de arbeid.
Rookverbod in een auto met kinderen, minimumleeftijd om tabak te kopen opgetrokken van 16 tot 18 jaar, neutrale pakjes sigaretten… Het zijn enkele van de wetsvoorstellen die recent werden goedgekeurd om de jongeren te beschermen tegen de ‘rookplaag’. Toch zal de regering nog bijkomende maatregelen moeten nemen om de komende generaties echt rookvrij te maken.
Op 25 april stemde het parlement een wet om de verkoop van tabak aan minderjarigen te verbieden. Sinds die dag mag men in Brussel, net zoals in Vlaanderen en Wallonië, niet langer roken in een auto met passagiers jonger dan 16 jaar. Op 17 mei publiceerde het Staatsblad het Koninklijk Besluit dat neutrale verpakkingen verplicht maakt voor sigaretten en roltabak (maatregel gaat in op 1 januari 2020). Het zijn stuk voor stuk belangrijke stappen voor de organisaties (Kom op tegen Kanker, Stichting tegen Kanker, Belgische Cardiologische Liga), die begin 2019 de campagne ‘Generatie Rookvrij’ lanceerden.
“Een echte reclameaffiche in klein formaat”
“Neutrale verpakkingen zijn van groot belang om de kinderen te laten opgroeien in een rookvrije omgeving waar ze niet verslaafd raken aan tabak. (…) De aantrekkingskracht van de sigaret schuilt voor een deel in het merkimago. En dat wordt vandaag vooral gecommuniceerd via de verpakking, die eigenlijk een echte reclameaffiche is in klein formaat.” Dat vertellen de partners achter de campagne in een persbericht. Neutrale verpakkingen zijn geen blanco verpakkingen. Er komt nog steeds een duidelijke boodschap op over de gezondheidsrisico’s. Op lange termijn wil men het roken ‘denormaliseren’ en zorgen dat het niet langer trendy is.
Het risico op snelle afhankelijkheid beperken
Ook belangrijk: minderjarigen kunnen in België geen sigaretten meer kopen. En dat werd hoog tijd! Tot 25 april waren wij het enige land waar jongeren tussen 16 en 18 jaar nog tabak konden kopen in de winkels. Met alle mogelijke gevolgen voor hun gezondheid. Studies tonen aan dat hoe jonger minderjarigen beginnen roken, hoe sneller zij afhankelijk worden van nicotine. Blijkbaar ondervinden ze zelfs meer problemen om te stoppen. 90% van de rokers is er trouwens mee begonnen voor de leeftijd van 18 jaar.
Gedaan met passief roken in de auto
Wat passief roken in de auto voor de min 16-jarigen betreft, liep Brussel achter op de andere Gewesten. Vandaag mogen autobestuurders in de hoofdstad niet langer roken in de auto in het bijzijn van kinderen of tieners. In Vlaanderen en Wallonië was dat al het geval. In de auto zijn de concentraties aan schadelijke stoffen die worden ingeademd zeer hoog. Een raam openzetten volstaat niet.
De strijd gaat door
Stuk voor stuk waardevolle maatregelen, maar voor ‘Generatie Rookvrij’ volstaan ze niet. Om te beginnen zou tabak veel duurder moeten worden. Ook een totaal verbod op reclame en affiches is wenselijk en ten slotte moet het aantal verkooppunten verminderen. Alleen zo kan het roken drastisch beperkt worden om de gezondheid van de komende generaties te beschermen.
