Sociaal Brussel (onze collega’s van CMDC-CDCS vzw) publiceert vanaf vandaag 16 april 2020 een tweetalige kaart met de stand van zaken van een 600-tal welzijns- en gezondheidsdiensten tijdens deze COVID-crisis. Het doel? Een betere zichtbaarheid geven aan de gewijzigde dienstverlening van al deze diensten en ze te verzamelen op een interactieve kaart toegankelijk via de nieuwe pagina « Covid-19 ».
Sinds enkele weken hebben talrijke diensten uit de welzijns- en gezondheidssector uit het Brussels Hoofdstedelijk Gewest hun aanbod aangepast om een continuïteit te verzekeren ten aanzien van hun doelpubliek. De wijzigingen komen soms ook tegemoet aan nieuwe noden ontstaan tijdens de COVID-19-crisis. Vandaar blijkt het belang, zowel voor de professionelen als voor een breder publiek, om deze diensten te vermelden in een unieke virtuele kaart.
Essentieel werk van centralisering en kwalitatieve verspreiding van gegevens
Via deze nieuwe pagina, is het mogelijk om de lijst van de betreffende organisaties te visualiseren, weer te geven op een kaart, of excel-exporten te genereren met de gegevens van deze organisaties. Deze laatsten behoren tot diverse hulp- en zorgsectoren zoals de voedselhulp, de hulp aan thuislozen, de algemene publieke en private sociale dienstverlening, fysieke en geestelijke gezondheid, verslavingen en intrafamiliaal geweld. Het online overzicht wordt dagelijks aangevuld en geactualiseerd door het team van sociaal Brussel en is het resultaat van diverse rijke partnerschappen met federaties, ondersteuningsorganisaties en administraties die al gedurende meerdere weken een essentieel werk verrichten inzake de centralisering van de gegevens in hun sectoren. Deze bronnen worden vermeld in de beschrijvende fiches van de betreffende organisaties en categorieën.
Sociaal Brussel doet een oproep aan de organisaties en diensten
Om dit werk te vervolledigen, doet Sociaal Brussel een oproep aan de organisaties en diensten om ontbrekende informatie met betrekking tot hun gewijzigde diensterlening te communiceren aan de federaties of ondersteuningstructuren waar ze al mee in contact staan.
Het is ook mogelijk om deze aan Sociaal Brussel te melden:
Door de suggestieformulieren gebruiken die aangeboden worden op de beschrijvende fiche van uw organisatie op https://sociaal.brussels
Sociaal Brussel verbindt zich er toe deze informatie ter beschikking te stellen op de website en de informatie ook te bezorgen aan de partnerorganisaties.
Sinds enkele weken stellen de kinderartsen tot hun bezorgdheid vast dat het aantal raadplegingen (zelfs telefonisch) sterk terugloopt ten gevolge van de coronacrisis. De ziekenhuizen benadrukken dat vaccinaties en consultaties gewoon kunnen plaatsvinden. Ze roepen op om voorgeschreven zorg aan kinderen niet uit te stellen of te onderbreken.
ONE (de Franstalige tegenhanger van Kind & Gezin) riep enkele maanden geleden al op om te blijven vaccineren. Blijkbaar zonder voldoende resultaat en dus herhalen de ziekenhuizen de oproep met klem. Maar er zijn nog zorgwekkende vaststellingen, zoals ouders die de chemotherapiesessies van hun kinderen uitstellen…
“Vaccineren blijft van cruciaal belang om uw kinderen te beschermen!”
ONE benadrukt dat het vaccinatieprogramma voor zuigelingen primordiaal is om te vermijden dat er naast het coronavirus nog bijkomende epidemieën opduiken, die de gezondheidszorg overbelasten. Kinderen jonger dan 15 maanden zijn kwetsbaarder voor ziekten die door vaccinatie kunnen vermeden worden, bevestigt de organisatie. De ONE-consultaties voor vaccinatie gaan dus gewoon door. Wel gelden er strikte maatregelen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Zo vraagt men de ouders om stipt op het afgesproken tijdstip langs te komen. Kinderen die koorts of een loopneus hebben, die hosten of ademhalingsmoeilijkheden ondervinden blijven evenwel beter thuis.
Kind en Gezin herneemt de vaccinaties
De Vlaamse regering vroeg aan Kind en Gezin om de vaccinaties stop te zetten tot 5 april. Gelukkig werd de campagne reeds op 1 april hervat. Vanzelfsprekend gelden er net als bij ONE specifieke maatregelen in de strijd tegen de verspreiding van het coronavirus.
Kinderartsen en ziekenhuizen solidair met ONE
Ook het Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola wijst op “het prioritaire belang van vaccineren om uw kinderen te beschermen!”. Om ONE te ondersteunen besloot het UKZKF om eveneens vaccinaties aan te bieden in de pediatrieconsultaties in het Kinderziekenhuis.
De Belgische vereniging van Franstalige Kinderartsen riep haar leden ook al op om hulp te bieden bij de ONE-consultaties. “Kinderartsen die vrijwillig een handje willen toesteken, kunnen zich rechtstreeks richten tot directionsante@one.be.”
Uitgestelde chemotherapie in Saint-Luc
Een kind niet vaccineren tegen een ziekte is erg, maar het is nog erger wanneer men het noodzakelijke zorg ontzegt. Bénédicte Brichard, diensthoofd kinderoncologie in de Universitaire Ziekenhuizen Saint-Luc, uitte haar bezorgdheid aan La Libre: “We zien dat sommige volwassenen liever niet met hun kind naar het ziekenhuis komen, wanneer dat niet besmet is met Covid-19. We moeten hen overtuigen om de chemotherapie van hun kind vooral niet te onderbreken. Hun angst is ongegrond. Gelukkig konden we hen steeds op andere gedachten brengen, want als je de behandeling onderbreekt – al is het maar voor een tweetal weken – kan de kanker zijn groeitempo hervatten. In die gevallen moet je de angst voor corona overwinnen.”
Naar indirecte slachtoffers bij kinderen?
Ook Pierre Smeesters, diensthoofd Pediatrie van het UKZKF, is bezorgd: “Van bij het uitbreken van de crisis zei ik tegen het team dat ik vreesde voor indirecte slachtoffers bij kinderen. Jammer genoeg bevestigen de opnamecijfers en het aantal spoedconsultaties mijn vermoeden. Zo stellen wij momenteel opvallend weinig diagnoses van leukemie en lymfomen, terwijl die cijfers normaal gezien constant zijn. Er zijn kinderen die ons nodig hebben, maar niet tot bij ons raken.” In L’Echo deed de kinderarts het vreselijke relaas van een kind met diabetes dat te laat naar het ziekenhuis kwam voor een diagnose, en uiteindelijk overleed.
Elsene. De gewone school ‘Les Petits Moineaux’. De eerste inclusieve kleuterklas van Brussel, uitsluitend bestemd voor kinderen met autisme, opende haar deuren in september 2019. Op deze Wereld Autisme Dag en zes maanden na de eerste schooldag maken Nathalie Vetard (onderwijzeres van de inclusieve klas) en Letizia Giambillaro (directrice van de buitengewone school ‘Les Astrôn’Autes’ en initiatiefnemer van het project) de balans op.
Het is bekend: alle scholen, dus ook die van het buitengewoon onderwijs, zijn voor onbepaalde tijd gesloten vanwege de pandemie. Maar kunnen we het vandaag toch nog eens over het onderwijs hebben? 2 april is nu eenmaal Wereld Autisme Dag en inclusieve klassen zoals deze lopen niet dik gezaaid. We hoorden er voor het eerst over op het ‘Salon du Répit et du Handicap’, dat vzw Handipeople in oktober van vorig jaar organiseerde. Hospichild ontmoette er Nathalie Vetard, gespecialiseerde onderwijzeres en voorzitster van vzw Dynam’Autes. Zij vertelde ons over de oprichting in september van een nieuwe inclusieve kleuterklas voor kinderen met autisme, en dit in de school ‘Les Petits Moineaux’ in Elsene. Zes maanden later maken Nathalie en Letizia een eerste balans op.
In september van vorig jaar opende een inclusieve klas haar deuren in een gewone school (Les Petits Moineaux). Hoe evolueert het initiatief ?
Nathalie Vetard, voorzitster van vzw Dynam’Autes en onderwijzeres van de inclusieve klas van de school ‘Les Petits Moineaux’ – Foto: Sofia Douieb
Nathalie:“Er is inderdaad al veel veranderd sinds de aanvang van het schooljaar. In het begin hielden we de negen kinderen met autisme bijeen. Vandaag wonen vijf van hen in de voormiddag de lessen bij in andere, gewone klassen. De vier anderen eten samen met alle andere kinderen het middagmaal. Alle speeltijden en alle schooluitstappen gebeuren gezamenlijk. Sommige kinderen passen zich natuurlijk sneller aan dan andere, maar vergeet niet dat dit nog maar het eerste jaar is. Hopelijk kunnen we volgend jaar nieuwe stappen zetten.”
Letizia: “Het project verloopt prima sinds het begin van het schooljaar. De klas werd ingericht in functie van ieder kind.Sommigen van hen komen van de school ‘Les AsTrôn’Autes’ en waren al vertrouwd met de structuur. Het feit dat er op elk moment twee mensen aanwezig zijn in de klas, draagt bij tot het welslagen.”
Hoe bekijken de andere leerlingen en de ouders het project?
Letizia: “In het jaar voor de komst van de inclusieve klas, gingen we stap voor stap te werk. We begonnen met een ontmoeting met het lerarenkorps van ‘Les Moineaux’ en met de directrice, mevr. Céline Simon. Het doel was om hen bewust te maken van autisme enerzijds, en het project anderzijds. Daarna nodigden we alle ouders van ‘Les Moineaux’ uit om hen op de hoogte te brengen van onze plannen, met inbegrip van een presentatie over autisme en een vraag- en antwoordronde. De ouders stonden meteen positief tegenover het initiatief. De meesten waren zelfs van mening dat het een goede zaak was voor hun kinderen. Niemand uitte bijzondere bekommernissen. In de loop van dit schooljaar werden ten slotte alle andere personeelsleden van de gewone school gesensibiliseerd. En telkens waren de reacties enthousiast. Ook vanaf september begon Laurence Folie, de coördinatrice van de inclusieve klas, met de bewustmaking van de kleuters in de andere klassen.”
Wat is de meerwaarde voor de kinderen met autisme om naar een gewone school te gaan?
Nathalie:“Wanneer de inclusie doordacht gebeurt, heeft ze een duidelijke positieve impact op de kinderen. Wij hadden het geluk dat we een bereidwillige school vonden, die zich volledig achter het project schaarde en onze kinderen met open armen verwelkomde. Alles loopt eerlijk gezegd op wieltjes. Dat is ook te danken aan de bewustmaking van de onderwijzers van ‘Les Petits Moineaux’ door leden van de buitengewone school ‘Les Astrôn’Autes’ en aan de steun die wij hen dagelijks bieden. De kinderen leren bijvoorbeeld sneller de sociale codes aan en begeven zich vlotter tussen de andere kinderen, omdat ze dagelijks met de ‘gewone wereld’ te maken krijgen.”
Letizia:“Door hun inclusie in de klassen beschikken de kinderen met autisme over veel meer gesprekspartners en krijgen ze meer respons bij hun sociale interacties. Zo kunnen ze groeien en zich aanpassen aan de wereld rondom hen.”
Komen alle kinderen met autisme in aanmerking voor dit soort van inclusie?
Nathalie:“Ik vind dat ieder kind met autisme, zeker op de kleuterleeftijd, toegang moet krijgen tot zo’n klas. Tegelijk besef ik dat autisme gepaard gaat met bepaalde moeilijkheden. Daarom lijkt het me aangewezen dat het kind in staat is om bepaalde attitudes aan te nemen, die nodig zijn voor de inclusie in een groep. Het moet ook nieuwsgierig zijn naar de anderen, ongeacht zijn cognitieve mogelijkheden.”
Zullen er andere soortgelijke klassen jullie voorbeeld volgen?
Nathalie:“Het team van de buitengewone school ‘Les Astrôn’Autes’ wil graag een inclusieve klas in de lagere school opstarten. Zo kunnen de kinderen uit de inclusieve kleuterkas hun traject verder zetten. Momenteel vindt overleg plaats rond dit project. Maar naast onze klas bestaan er ook inclusieve lagereschoolklassen in Wallonië en Brussel, al gaat het daar om projecten van ouders of teams van opvoeders.”
Letizia:“We hopen echt dat onze inclusieve klas navolging zal krijgen. Je moet mensen van op prille leeftijd bewust maken van verschillen. Pas dan zal de soms negatieve perceptie van de maatschappij op mensen met een beperking verdwijnen. Wij zijn dan ook op zoek naar partners om een inclusieve lagereschoolklas te openen. Zo kunnen de kinderen uit de kleuterklas dit schitterende project vervolgen en krijgen ook andere kinderen de kans!”
Op 24 maart stuurde Alain Maron, minister van Sociale Actie en Gezondheid, een e-mail naar gezondheids- en sociale actoren. Het inventariseert de leveringen van beschermingsmiddelen en het juiste gebruik in het algemeen.
“Mevrouw, mijnheer,
Als operatoren uit de sociale en gezondheidssector maakt u deel uit van de organisaties die centraal staan bij de aanpak van de coronacrisis die we nu doormaken. Uw werk is van essentieel belang. Ik wil u dan ook bedanken voor uw inspanningen en flexibiliteit, maar ook en vooral voor uw solidariteit. Dit alles in een moeilijke context waarin uw personeel en uzelf duidelijk risico’s lopen.
Als sleutelactoren hebt u ook het recht op correcte informatie. Daarom stuur ik u deze e-mail, waarin ik me enkel op concrete informatie wil concentreren.
Weet bovendien dat wij onophoudelijk zoeken naar betrouwbare leveranciers. Hieronder vindt u het laatste concrete nieuws op dit vlak:
Gisteren werden er 160.000 chirurgische mondmaskers geleverd (met veel dank aan al het personeel van de administraties die dit mogelijk maakten). Zij worden verdeeld over de diensten van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (Iriscare en Diensten van het Verenigd College) en de Franse Gemeenschapscommissie (rusthuizen, palliatieve zorg, thuiszorg- en thuishulpdiensten, medische huizen, opvangtehuizen voor daklozen, centra voor personen met een handicap, PVT’s, IBW’s, psychiatrische ziekenhuizen(COCOF), centra voor gezinsplanning die aan geboortebeperking doen, revalidatieovereenkomsten enz.).
Donderdag volgt een levering van 160.000 chirurgische mondmaskers voor dezelfde diensten en onder dezelfde voorwaarden (waarbij echter aanpassingen mogelijk zijn op grond van de behoeften).
Tegen het einde van de week worden er opnieuw 400.000 chirurgische mondmaskers verwacht (waarbij alle beperkingen inzake gebruik blijven gelden, gelet op het tekort op de wereldmarkt).
Voorts is de aankoop van 100.000 FFP2-mondmaskers, 100.000 schorten, handschoenen, overschoenen en hydroalcoholische gel aangevraagd voor die instellingen waar COVID-19 patiënten verzorgd worden.
Er is ook een Brusselse productielijn van stoffen maskers opgezet. Vanaf volgende week zullen er 200.000 maskers per week geproduceerd worden. Die zijn bestemd voor personen met een vermoedelijke besmetting, om de verdere verspreiding van het virus in te perken. De RMG[1]heeft aanbevelingen opgesteld voor het gebruik van zulke handgemaakte maskers in deze context van een tekort aan beschermingsmiddelen en een actieve COVID-19-epidemie.
We kunnen hier spreken van een concrete vooruitgang. Toch is het van essentieel belang zoveel mogelijk initiatieven te nemen en niet op één paard te wedden. Elke instelling en dienst moet dus een maximale inspanning leveren om zich te bevoorraden op de markt. Daarom is het belangrijk dat u nog steeds zelf het materiaal bijbestelt dat u nodig acht. Voorts vragen we u Iriscare (facility@iriscare.brussels) in kennis te stellen van uw behoeften.
Om af te sluiten, wil ik u herinneren aan enkele basisprincipes om zo rationeel mogelijk om te springen met dit materiaal:
Om risicogroepen te beschermen volstaat het een chirurgisch (of stoffen) mondmasker te dragen;
Om uzelf te beschermen tegen vermoedelijk besmette personen, draagt deze best een chirurgisch (of stoffen) mondmasker;
Als u de kamer van een vermoedelijke of aangetoonde COVID-19-patiënt betreedt om zorg te verstrekken(wat de enige context is waarin u die kamer mag betreden), moet u een FFP2-mondmasker en een schort dragen;
In geval er geen FFP2 masker beschikbaar is, raadt de FOD Volksgezondheid aan een chirurgisch mondmasker te dragen[2]
Om intensieve zorgen toe te dienen (bv. intubatie, niet-invasieve beademing of invasief longonderzoek) aan een COVID-19-patiënt, zijn een FFP2- of FFP3-mondmasker, een schort en een veiligheidsbril of -masker vereist;
Werkkledij van zorgpersoneel moet in de kleedruimte achtergelaten worden en in de instelling schoongemaakt worden.
Al dit materiaal verliest zijn doeltreffendheid als het personeel niet regelmatig de handen wast met water en zeep, des te meer bij het verwijderen of uittrekken van het materiaal.
Wij weten dat dit een erg moeilijke periode is en dat u grote risico’s loopt. Iriscare en de administraties zetten dan ook alles op alles om u te steunen en zullen dat blijven doen. De context blijft echter heel vervelend. Samen zullen we ons echter door deze crisis slaan.
Op maandag 23 maart opende het Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiolaeen nieuwe telefonische hotline met de naam ‘Hallo! Kinder- en jeugdpsychiatrie’. Het doel? Kinderen en ouders die geconfronteerd worden met (abnormaal veel) angst of problematische stress in contact brengen met een professional.
Van maandag tot vrijdag en van 9u00 tot 16u30 beantwoorden psychologen oproepen op het nummer 02 477 31 80. Indien nodig verwijzen ze door naar kinderpsychiaters die, afhankelijk van het probleem, consulten organiseren per videoconferentie of telefoon.
Ook kinderen krijgen stress ten gevolge van afzondering
In een artikel dat recent verscheen op Yapaka, stond: “Ook de kinderen raken bedolven onder de niet aflatende stroom van angstwekkende berichten en zij merken onze verslagenheid als volwassenen. De sluiting van de scholen, geen knuffel of een kus mogen geven, geen toegang hebben tot speelpleintjes, geen bezoekjes aan oma en opa… de kinderen raken vervreemd van hun vertrouwde, goed georganiseerde en beschermende leefwereld.”
Hoe omgaan met deze buitengewone situatie?
Yapaka, een programma gericht op de preventie van kindermishandeling, reikt enkele handvatten aan om met deze situatie om te gaan.
Blijf op de hoogte, maar beperk de momenten waarop er informatie binnenstroomt, zodat je het nieuws emotioneel een plaats kan geven.
Praat met je kind in een taal die het begrijpt, in functie van zijn/haar leeftijd. Het moet deze duistere tijden kunnen verwerken. Het voelt de impact op zijn/haar dagelijkse leven en moet de situatie de baas blijven.
Hou contact (via telefoon of internet) met vrienden en familie.
Behoud vaste gewoontes en rituelen (eten, slapen, organisatie…) om het kind gerust te stellen. Applaudisseren om 20 uur is bijvoorbeeld een goed idee.
Ouders moeten af en toe op adem komen. “Even alleen wandelen of fietsen om je hoofd leeg te maken, wat kletsen met een buur aan de andere kant van de schutting, eens bellen met een vriend, broer of zus, een andere ouder die je kent van aan de schoolpoort… het zijn stuk voor stuk goede ideeën.”
Wat als het allemaal te veel wordt?
Dreigt de situatie ondanks alle voorzorgen toch uit de hand te lopen? Aarzel dan niet om een professional in te schakelen. Precies voor dergelijke gevallen opende het Kinderziekenhuis de telefonische hotline, die je vanaf nu kan bereiken op 02 477 31 80.
Er zijn trouwens nog hulplijnen waar je terecht kan: Awelen Tele-Onthaal– 106. Surf ook eens naar de pagina ‘Hulp zoeken bij psychische problemen’.
