Aan het einde van het jaar nam het Hospichild-team deel aan het jaarlijkse symposium van de Onafhankelijke Ziekenfon met als thema “Preventie: de sleutel tot een gezondere bevolking”. In België lijdt meer dan één persoon op vijf aan een chronische ziekte die het gevolg is van gedragsfactoren zoals een zittende levensstijl, ondervoeding, alcoholgebruik of roken, maar ook van omgevingsfactoren zoals luchtvervuiling. De oplossing is het voorkomen van de risico’s die gepaard gaan met de ontwikkeling van niet-overdraagbare chronische ziekten. Het idee is om de jongste leden van de samenleving bewust te maken door bijvoorbeeld oplossingen te vinden om ongelijkheden in de toegang tot gezondheidszorg te verminderen. Een moment van reflectie en uitwisseling dat het debat over een betere gezondheid voor iedereen heropende!

 

Het Hospichild-team woonde het symposium bij, vergezeld van collega’s van het Observatoire de la santé et du social. Ook verschillende leden van de afdeling Vivalis Helping People maakten de reis. Onder hen David Hercot, medisch coördinator preventie, die te gast was op het symposium. Tijdens zijn toespraak wees hij erop dat om de gezondheidsongelijkheden in Brussel te verminderen, het nuttig zou zijn om gebruik te maken van de catchment area approach (het in kaart brengen van de vijf verzorgings- en hulpverleningsgebieden). Dit zou het mogelijk maken om zich aan te passen aan de lokale bevolking en op een meer gestructureerde manier te investeren. Hij voegde eraan toe: “Eigenlijk is het niet alleen het budget dat ontbreekt. Er moeten nog steeds promotie-initiatieven worden ontwikkeld. We hebben het alcoholplan en het tabaksplan gehad, maar we moeten ook iets doen aan luchtvervuiling. Om dingen te veranderen, moeten we het veld in, de gemeenschappen en buurten.

{Persbericht van Onafhankelijke Ziekenfondsen}

België blijft achter…

België loopt achter op het gebied van preventie en besteedt momenteel amper 2% van zijn zorgbudget aan preventie, wat lager is dan het door de WHO gestelde doel van 5%. Dit percentage ligt ook onder het Europese gemiddelde van 3%. Meer investeren in ziektepreventie (minstens 3% van het totale zorgbudget) zou een win-winscenario zijn, waarbij elke geïnvesteerde euro in preventieve maatregelen rendabel zou zijn. Minder zieken en meer vermeden behandelingen betekent namelijk lagere kosten aan gezondheidszorg. Ook vanuit het perspectief van zowel patiënt als burger zouden de winsten enorm zijn.

Belang van preventie

Onze algemeen directeur, Xavier Brenez benadrukt dat preventie zich richt op niet-overdraagbare en chronische ziekten. In België is de prevalentie van deze ziekten meer dan 20%, en dus een belangrijke oorzaak van het verlies van gezonde levensjaren. Chronische ziekten zijn sterk verbonden met verschillende leefstijlfactoren zoals roken, alcoholgebruik, voeding, lichamelijke inactiviteit en omgevingsfactoren zoals luchtvervuiling. Studies tonen aan dat ons zorgsysteem tot 30% invloed heeft op de gezondheid van de patiënt, terwijl leefomstandigheden, inkomen en onderwijs tussen de 70% à 90% van de beïnvloedbare factoren voor gezondheid vormen.

Verbetering van preventieve maatregelen

Om richting een geoptimaliseerd preventiebeleid te evolueren, gingen we tijdens het symposium dieper in op het aspect preventie aan de hand van niveau’s namelijk:

1. Macro-niveau: Een uniform strategisch kader met nationale gezondheidsdoelen en meetbare indicatoren, waarbij samenwerking tussen verschillende beleidsdomeinen- en niveau’s wordt bevorderd.
2. Meso-niveau: Versterking van lokale initiatieven, zoals het voorbeeld van de Healthy City Cork in Ierland, waar proactief lokaal bestuur effectief blijkt.
3. Micro-niveau: Gericht op individueel gedrag, zoals de aanpak van obesitas in Nederland en verbeterde toegang tot screenings in België.

Institutionele uitdagingen

Het Belgische gezondheidszorgsysteem is gefragmenteerd, met bevoegdheden verdeeld over verschillende bestuursniveaus. Zowel het federale niveau, als de regio’s spelen een belangrijke en complementaire rol in preventie, zowel primaire, secundaire als tertiaire preventie. Deze fragmentatie belemmert de coördinatie en effectiviteit van preventiebeleid.

Belang van Health in All Policies (HiAP)

Sociale determinanten hebben een belangrijke impact op de gezondheid en levenskwaliteit. Een aanpak die rekening houdt met basisbehoeften zoals huisvesting, mobiliteit en voeding is cruciaal. Het is niet alleen “Health in all Policies”, maar eveneens “Health for all Policies:” elk beleidsdomein heeft er baat bij als de mensen in goede gezondheid zijn. Beleidsmakers overtuigen van de economische en gezondheidswinst van preventie is essentieel.
Lokale acties en intersectorale samenwerking worden benadrukt om gezondheid in alle beleidsdomeinen te integreren.

Governance & budget

Er is vooruitgang geboekt sinds de COVID-19 pandemie op het vlak van samenwerking, maar er blijft een sterke nood aan betere afstemming tussen actoren en bestuursniveaus om gezondheidsdoelen te behalen. Responsabilisering van de overheden is essentieel: zowel federale als regionale overheden moeten vertrekken vanuit gedeelde gezondheidsdoelstellingen, en impactvolle en gerichte acties verzekeren.
Er is een tekort aan middelen en een gebrek aan afstemming tussen verschillende bestuursniveaus.

Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI)

Er werd aandacht besteed aan het Nederlandse programma Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI). Dit project beoogt een gezondere leefstijl via zorgprogramma’s die gezonder eten, meer bewegen en gedragsverandering combineren. Bijna de helft van de deelnemers verloor minimaal 5% van hun gewicht en rapporteerde een hogere levenskwaliteit. De Onafhankelijke Ziekenfondsen gingen op zoek naar de haalbaarheid van het implementeren van een gelijkaardig programma in België.

 

Geplaatst door Samuel Walheer

 

LEES OOK : 

• Werelddiabetesdag: enkele preventieacties in Brussel
• Overgewicht en puberteit: onderzoek duidt op oorzakelijk verband dankzij een « genetische score »
• « Mijn gezondheid, mijn recht », de nieuwe campagne van de WGO voor Wereldgezondheidsdag